İki Kültür Arasında Büyüyen Çocuklar: Aileler İçin Anlayış ve Destek Rehberi

Avrupa'da yaşayan Türk ailelerin çocukları, çoğu zaman iki farklı kültürün arasında büyürler: Evde konuşulan dil, kutlanan bayramlar ve aile değerleri Türk kültürünü taşırken; okulda, arkadaş çevresinde ve toplum içinde Batı kültürünün etkisi baskındır. Bu durum çocuklar için zenginleştirici olduğu kadar zaman zaman kafa karıştırıcı da olabilir.

Bu yazıda, "iki kültürlü kimlik gelişimi"nin çocukların psikolojik sağlığı üzerindeki etkilerini ve aileler olarak neler yapabileceğinizi ele alıyoruz.

İki Kültürlü Kimlik Ne Demek?

Bicultural identity, yani iki kültürlü kimlik; bir bireyin hem köken kültürüne hem de yaşadığı ülkenin kültürüne bağlılık geliştirmesi anlamına gelir. Araştırmalar, bu kimlik biçiminin bilişsel esneklik, sosyal uyum ve özsaygı açısından avantajlar sağladığını gösteriyor (Spiegler & Leyendecker, 2017).

Ancak bu gelişim süreci sancısız değildir. Çocuklar şu gibi sorularla içsel bir çatışma yaşayabilir:

"Ben Türk müyüm, Alman mıyım? Her iki kültürde de tam kabul ediliyor muyum?"

Bu sorular kimlik gelişiminin doğal parçasıdır. Ama ailelerin bu sürece yargılamadan, anlayışla ve bilinçli destekle yaklaşması çok kritiktir.

Psikolojik Etkiler ve Riskler

Eğer çocuk, iki kültür arasında sıkıştığını hisseder, birini seçmeye zorlanırsa, bu durum benlik saygısı düşüklüğüne, aidiyet krizine ve duygusal izolasyona neden olabilir (Vermeulen & Kranendonk, 2021).

Ayrıca, annelerin yaşadığı vatan özlemi gibi duygular da çocuklara geçebilir. Spiegler et al. (2019), annesi "evini" özleyen çocukların, yaşadığı ülkenin kültürüne daha az bağlılık geliştirdiğini göstermiştir.

Ailelere 5 Öneri

1. Kültürel Seçim Değil, Kültürel Zenginlik Anlayışı Geliştirin

Çocuğunuzun iki kültür arasında kalmasına değil, iki kültürü bir arada taşıyabilmesine olanak tanıyın.

2. Türkçeyi Güçlü Tutun, Ama Yerel Dili De Destekleyin

Her iki dilde akıcılık, çocukların duygularını doğru ifade etmesini ve okulda başarıyı doğrudan etkiler (Yilmaz, 2013).

3. Sohbetlerinizde Kültürlerarası Deneyimleri Normalleştirin

"Sen de bazen böyle hissediyor musun?" gibi sorularla, çocuğunuzun iki kültür arasındaki gözlemlerini ve duygularını paylaşmasını teşvik edin.

4. Akran Zorbalığına Karşı Uyanık Olun

Bazı çocuklar etnik kökenleri nedeniyle dışlanabilir. Bu durumda duygusal destek vermek ve gerektiğinde okul yönetimiyle görüşmek önemlidir (Cavdar et al., 2021).

5. Kimlik Krizi Yaşayan Gençlere Sabırla Yaklaşın

Özellikle ergenlik döneminde, çocuklar köken kültürü sorgulayabilir veya dışlayabilir. Bu bir red değil, arayıştır. Tepki vermek yerine diyalog kurmak önemlidir.

Sonuç: İki Kökten Beslenen Sağlıklı Bir Kimlik Mümkün

Araştırmalar, hem köken kültürüne hem de yaşanılan ülkenin kültürüne bağlılık geliştiren çocukların daha özgüvenli, sosyal ilişkilerde daha uyumlu ve akademik olarak daha başarılı olduklarını gösteriyor (Spiegler & Sonnenberg, 2018). Bu gelişimin temeli ise güvenli bir aile ortamı, açık iletişim ve kültürel farkındalıkla atılıyor.

Unutmayın: Çocuğunuzun içinde bulunduğu kültürel denge arayışı, onun büyüme sürecinin değerli bir parçasıdır.

Psikolojik Destek Almak Neden Önemlidir?

Bazen bu süreçte çocuklar ya da ebeveynler bireysel destek ihtiyacı hissedebilir. Kültürel hassasiyetleri gözeten, ana dilde sunulan psikolojik destek; hem çocukların hem ebeveynlerin süreci daha sağlıklı atlatmalarını sağlar.

📬 Eğer bu konuda desteğe ihtiyacınız varsa, bana ulaşabilirsiniz.

KAYNAKÇA

1. Spiegler, O., & Leyendecker, B. (2017). Balanced Cultural Identities Promote Cognitive Flexibility Among Immigrant Children. Frontiers in Psychology. 

2. Spiegler, O., Thijs, J., & Verkuyten, M. (2019). Can Children Develop a Dual Identity When Immigrant Mothers Feel Homesick? European Journal of Developmental Psychology, 16(4), 464–478. DOI

3. Vermeulen, F., & Kranendonk, M. (2021). Intergenerational Transmission of Social Identity: Dual Identification Among Turkish Immigrant Parents and Their Adult Children in Western Europe. Ethnic and Racial Studies, 44(2), 260–279. 

4. Spiegler, O., & Sonnenberg, K. (2018). Ethnic and National Identity Development and School Adjustment: A Longitudinal Study with Turkish Immigrant-Origin Children. Journal of Cross-Cultural Psychology, 49(7), 1045–1063. DOI

5. Cavdar, D., McKeown, S., & Rose, J. (2021). Mental Health Outcomes of Ethnic Identity and Acculturation among British-Born Children of Immigrants from Turkey. Child and Adolescent Development, 175(1), 85–100. DOI

6. Yilmaz, G. (2013). Bilingual Language Development Among the First-Generation Turkish Immigrants in the Netherlands.